Η ιδεολογική και πολιτική διαμάχη στον Σύριζα.Από την Ριζοσπαστική Παρέμβαση.

Πλειοψηφία

Το προεδρικό «μπλοκ»

H κυρίαρχη γραμμή τις ανανεωτικής πτέρυγας στον Συνασπισμό από το 1991-2004, μετά την αριστερή στροφή που εκφράζεται με την δημιουργία του Σύριζα και μέχρι το 2011, παραμένει μειοψηφική και οδηγεί στην διάσπαση και την δημιουργία της ΔΗΜΑΡ. Όμως, ένα σημαντικό τμήμα της  παραμένει στο Σύριζα και καταφέρνει να γίνει ιδιαίτερα ισχυρή την περίοδο της δεξιάς στροφής που ξεκινά τον Ιούνιο του 2012.

  Κύριο χαρακτηριστικό  της είναι η συμμαχία με πολύ μεγάλα κομμάτια της αστικής τάξης εκτός από αυτά που φλερτάρουν με τον φασισμό και την ακροδεξιά .Αποδοχή όλων των στρατηγικών τους επιλογών   την νεοφιλελεύθερη περίοδο ,μα με ένα «φιλολαικό άρωμα» .

- Αποδοχή ιδιωτικοποιήσεων και χτυπήματος του κοινωνικού κράτους που καλύπτει  όλες τις λαϊκές τάξεις. Αντί για αυτό, ένα «δίχτυ προστασίας»(συσσίτια ,ρεύμα κτλ) για τους εξαθλιωμένους ανέργους και πολύ φτωχούς  εργάτες   .

-  Δομικός και βαθύς κυβερνητισμός ( πάση  θυσία να αναλάβουμε την κυβέρνηση).Αυτή η αντίληψη πάει «πακέτο» με την πλήρη  αποδοχή του  αστικού DNA του κράτους (σχέσεις διευθυντή – διευθυνόμενου, «κλειστό» και εχθρικό προς τους από κάτω κτλ ) μα και του σκληρού πυρήνα του (Ματ ,ειδικές δυνάμεις στρατού κτλ)όπου, με  ορισμένες δημοκρατικές βελτιώσεις και «δημοκρατικό» προσωπικό, θα απομονωθούν οι φασιστικοί και ακροδεξιοί θύλακες και όλα θα πάνε καλά…

-Αποδοχή ΝΑΤΟ  και ΕΕ- προσπάθεια να αναδειχτεί η «πραγματικά προοδευτική φύση τους».

-Συνεργασία και συμμαχία με μικροαστικά στρώματα και πολύ φτωχά εργατικά. Σύνδεση με μεταμοντέρνα κινήματα που βοηθούν στο «φιλολαϊκό» και «δημοκρατικό»  έργο της κυβέρνησης ,πιέζοντας για  μεμονωμένες διεκδικήσεις(π. χ να κλείσουν τα κέντρα κράτησης, γάμος ομοφυλόφιλων, αύξηση μισθών )

Αρεν και Ανασα 

Έχοντας την καταγωγή της στο δεξιό ρεύμα του ευρωκομουνισμού μα επηρεαζόμενη έντονα από τον μεταμοντερνισμό της νεοφιλελεύθερης περιόδου   , αυτή η τάση έχει μια σειρά από χαρακτηριστικά

-Θεωρεί πως, με αφετηρία την κοινοβουλευτική νίκη, είναι δυνατόν η αριστερά να «διεισδύσει»  στο  αστικό κράτος  και  να το μεταμορφώσει σιγά σιγά «από τα μέσα» . Πιστεύει πως η  δυαδική εξουσία ( στυλ σοβιέτ)  και σύγκρουση μαζί του  (τσάκισμα) δεν χρειάζονται .

-Πιστεύει πως ο Σύριζα  πρέπει , για ένα πρώτο, πολύ μεγάλο, διάστημα να εφαρμόσει μια  κευνσιανή  πολιτική(κοινωνικό συμβόλαιο) εξαναγκάζοντας τους πολύ ισχυρούς καπιταλιστές να συμβιβαστούν ειρηνικά .Αυτό θα γίνει σε συμμαχία της αριστεράς και των εργαζόμενων με πιο δημοκρατικά κομμάτια αστικής τάξης.

-Αν και κατανοεί καλύτερα από την σοσιαλφιλελεύθερη τάση τον ταξικό χαρακτήρα της ΕΕ, πιστεύει πως μπορεί να μεταρρυθμιστεί σε μια πιο φιλολαϊκή κατεύθυνση.

-Υποστηρίζει την  μεταμοντέρνα  λογική των κινημάτων και εκτιμά  πως θα μπορούν να  βοηθούν στον εκδημοκρατισμό του κράτους

-Τέλος, θεωρεί πως μπορούν να δημιουργηθούν πολύ ισχυροί «κόκκινοι θύλακες » δηλαδή  αυτοδιαχειριζόμενες επιχειρήσεις ή δομές αλληλεγγύης .Πιστεύει πως μπορεί να δημιουργηθεί ένας κομμουνιστικός τρόπος παραγωγής , πολιτισμού και κοινωνικής βοήθειας που , σε συνδυασμό με τον εκδημοκρατισμό του κράτους και την πίεση των μεταμοντέρνων κινημάτων ,  θα μας δώσει την δυνατότητα να αποδυναμώσουμε πλήρως την μεγάλη αστική τάξη και να της πάρουμε την εξουσία με ειρηνικό τρόπο.

Αριστερή Πλατφόρμα 

Αριστερό Ρεύμα

Αυτή η τάση έχει την καταγωγή στην παλιά πολιτική των λαϊκών μετώπων (ΕΑΜ, Ισπανία 36 κτλ) της τρίτης Κομμουνιστικής Διεθνούς και την λογική των αντιμονοπωλιακών συμμαχιών που τα ακολούθησε, μα επηρεάστηκε ιδιαίτερα έντονα από την συνολική κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού. Βασικά της χαρακτηριστικά

 -Πιστεύει πως το αστικό κράτος είναι σε μεγάλο βαθμό ένα ουδέτερο – εργαλείο(το αστικό του DNA ελάχιστα αμφισβητείται). Αν στελεχωθεί από αριστερό προσωπικό και αυξηθεί ο έλεγχός  του στην οικονομία(μέσα από πολλές εθνικοποιήσεις), θα μπορέσει σιγά σιγά να «δουλέψει» για τα συμφέροντα της αριστεράς και των καταπιεσμένων  .

-Ο ελληνικός καπιταλισμός ως υπανάπτυκτος, ως αποικία των ιμπεριαλιστικών  δυνάμεων. Η ελληνική αστική τάξη (  με την εξαίρεση κάποιων μεγάλων   μονοπωλίων με σχέσεις με  τον ιμπεριαλισμό ) είναι αδύναμη και σκλάβα ξένων δυνάμεων .Άρα, γίνεται, η αριστερά και οι εργάτες να την πείσουν πως μια συμμαχία μαζί τους, με στόχο να διωχτούν οι ιμπεριαλιστές , θα είναι προς το συμφέρον και των δύο. Αυτό θα γίνει κυρίως με την έξοδο από την ΕΕ. Αυτό που θα  ακολουθήσει θα είναι η παραγωγική ανασυγκρότηση, επί της ουσίας δηλαδή ένα  νέο κοινωνικό συμβόλαιο με το σύμμαχο τμήμα της αστικής τάξης, και με την βοήθεια της εθνικοποιημένης  βιομηχανίας και του «κράτους με αριστερό προσωπικό» . Αφού γίνει αυτό, η  ανάπτυξη της οικονομίας(παραγωγικές δυνάμεις )θα δυναμώσει τους εργαζομένους και θα μας φέρει κοντά στον σοσιαλισμό ο οποίος θα είναι το επόμενο στάδιο και θα  έχει ως χαρακτηριστικό του την σχεδιασμένη οικονομία και την ιδιοκτησία  των μέσων παραγωγής.

-Έμφαση σε εργάτες του πυρήνα (κυρίως δημόσιο τομέα ) και μικρό ενδιαφέρον για τους περιφερειακούς εργάτες(μετανάστες, ιδιωτικοί χαμηλόμισθοι κτλ ) , για  σημαντικές  «μολύνσεις»  των εργατών από την  αστική ιδεολογία(ρατσισμός, σεξισμός ,αλλοτρίωση στην εργασία κτλ).

Και οι δύο τάσεις βλέπουμε πως, παρά τις διαφορές τους , συμφωνούν σε 2 πάρα πολύ βασικά 

ζητήματα.

- Θεωρία σταδίων. Πιστεύουν πως, πρώτα πρέπει να δημιουργηθεί ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο και ότι αυτό μπορεί να γίνει όχι μόνο με εξαναγκασμό αλλά και σε  συμμαχία με κομμάτια της αστικής τάξης και, μετά, στο μακρινό μέλλον, να «περάσουμε στον σοσιαλισμό».

-Δεν θεωρούν πως χρειάζεται η δυαδική εξουσία και η σύγκρουση με το αστικό κράτος αλλά πως αρκεί, είτε να «το πάρουμε στα χέρια μας», είτε να το «αλλάξουμε από τα μέσα».

Αυτές οι δύο αντιλήψεις δημιουργούν ένα κοινό έδαφος με την σοσιαλφιλελεύθερη τάση (δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο κορμός και των 3 τάσεων είναι ο Συνασπισμός) και ιδιαίτερα στην τάση «πάση θυσία να πάρουμε την κυβέρνηση και να ελέγξουμε το κράτος», στην λογική συμμαχίας με την αστική τάξη και την μετάθεση του σοσιαλισμού στο αόριστο και μακρινό μέλλον.

Κόκκινο δίκτυο και Κομμουνιστική τάση

Δεν μπορούμε να πούμε ούτε πως αυτή η τάση ταυτίζεται πλήρως με κάποια από την  δεξιά ευρωκομμουνιστική και την λαϊκόμετωπική μα ούτε και πως έχει μια ολοκληρωμένη ξεχωριστή πολιτική γραμμή.

Ενώ γενικά υιοθετείται  η θεωρία του τσακίσματος(σύγκρουση και δημιουργία εργατικού κράτους) του αστικού κράτους, συνήθως περιορίζεται στον σκληρό κατασταλτικό πυρήνα(αστυνομία ,στρατός, διοίκηση).Το αστικό DNA δεν αμφισβητείται εις βάθος.

 Το ίδιο συμβαίνει και στην παραγωγή, όπου  ο στόχος είναι να αλλάξει η μορφή ιδιοκτησίας(από ιδιωτική να γίνει  δημόσια)στα πλαίσια μιας σχεδιασμένης οικονομίας, ενώ οι σχέσεις παραγωγής (διεύθυνση-εκτέλεση , διανοητική-χειρωνακτική εργασία κτλ) λίγο κριτικάρονται .

Έτσι γίνονται ευάλωτα στην  λογική  του κράτους- εργαλείου  αλλά και στην λογική της ταξικά ουδέτερης παραγωγικής ανασυγκρότησης.

 Παρομοίως στην παρέμβασή  τους στο κίνημα οπού εκεί, αν και ασκούν  κάποιες φορές μια επιφανειακή κριτική , βλέπουμε συχνά να επηρεάζονται πολύ έντονα από την μεταμοντέρνα λογική (κάθε οργάνωση να ασχολείται με ένα συγκεκριμένο κίνημα, άλλος αντιρατσιστικό ,άλλος εκπαίδευση ,άλλος αντιφασιστικό, άλλος «θεωρία και προπαγάνδα» κτλ)  ενώ οι στην παρέμβαση  τους στο εργατικό να κυριαρχούνται από έναν έντονο εργατισμό.

Ο σεβασμός στην αστική νομιμότητα και ο φόβος της ρήξης και των συνεπειών τους δεν τους αφήνει ανεπηρέαστους.

-Καταστροφισμός και οικονομισμός. Θεωρεί πως η κρίση αποδυναμώνει πολύ την αστική τάξη και πως επίσης η  αύξηση της πείνας και φτώχιας γεννά, σχεδόν αυτόματα, μια έντονη ριζοσπαστικοποίηση στους εργάτες και τον λαϊκό κόσμο. Γενικά, σε όλη  την διάρκεια της οικονομικής κρίσης, αυτή  η τάση παρουσιάζει τους καταπιεσμένους σαν ένα «ξερό χορτάρι» που είναι, ανά πάσα  στιγμή, έτοιμο να πάρει «επαναστατική φωτιά» .

-Εδώ έρχεται και δένει και η θεωρία της επαναστατικής ηγεσίας. Εφόσον οι καταπιεσμένοι είναι αυτόματα «ξερό χορτάρι», μένει να αποκαλυφτεί ο ρόλος των ρεφορμιστικών προδοτικών ηγεσιών και θα καταλάβουν πως οι αντικαπιταλιστές είναι τελικά η πραγματική τους ηγεσία και θα την αποδεχτούν. Σύμφωνα με αυτήν την λογική, αυτές οι οργανώσεις περιορίζουν την κεντρική τους πολιτική  γραμμή, σε προπαγανδιστικά αιτήματα που να αποκαλύπτουν τον προδοτικό ρόλο των ρεφορμιστών ηγετών και όχι σε μια μαζική γραμμή  που να αλληλοτροφοδοτείται   με το κίνημα, που θα  βοηθά στην οργάνωση νικηφόρων αγώνων  .

Το ενδιαφέρον είναι πως ,όσον αφορά τους ρεφορμιστές ηγέτες , οι σχεδόν μεταφυσικές ιδιότητες που τους δίνονται προς συντηρητική κατεύθυνση  ( ότι δηλαδή μόνο αυτοί φταίνε που δεν υπάρχει επαναστατική κατάσταση επειδή κορόιδεψαν τον λαό) συνδυάζονται με μια υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων τους για σύγκρουση (π.χ Θα εξαναγκαστεί ο Τσίπρας σε ρήξη  με την ΕΕ τελικά, επειδή αλλιώς θα πρέπει να εφαρμόσει λιτότητα). Έτσι, πολύ συχνά, αυτή η τάση δεν περιορίζεται στην καταγγελία μα στον ρόλο  «συμβούλου  του βασιλιά»(π. χ αντιλήψεις που θεωρούν ότι, με την κατάλληλη πίεση, ο Τσίπρας  θα εφαρμόσει σοσιαλιστικό πρόγραμμα).Έτσι, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν μια πιο μαχητική πολιτική τοποθέτηση ,αδυνατούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις.

το παραπάνω κείμενο είναι είναι τμήμα του κείμενου της Ριζοσπαστικής Παρέμβασης για το συνέδριο Ν. Σύριζα.Για να το δείτε όλο πατήστε εδώ http://vfvenceremos.blogspot.gr/2015/05/blog-post_13.html.Για να δείτε την άποψη της Ριζοσπαστικής Παρέμβασης γύρω από προβλήματα του αριστερού κόμματος μαζί με προτάσεις για να λυθούν  εδώ http://vfvenceremos.blogspot.gr/2015/05/blog-post_39.html